مکانهای گردشی شهر بوشهر با تصویر

بوشهربا عکس

بوشهربهار1392

شهر بوشهر یک شهر جنوبی ساحلی که تقریبا در جنوب غربی قرار دارد. و یکی از بندرگاه هایی است که دقیقا در خلیج فارس واقع شده برخلاف بندرعباس که در مرز عمان و خلیج فارس است و یا چابهار که در دریای عمان واقع شده ، بوشهر دقیقا در خلیج فارس است.

شهر بوشهر(بندر بوشهر) در روی نقشه شبیه یک شبه جزیره است. که جز یک طرف آن که به خشکی وصل است سه طرف آن آب قرار دارد.

از تهران تا بوشهر حدود 1300 کیلومتر راه است.

ما از مسیر تهران – ساوه- سلفچگان- دلیجان- اصفهان- آباده- شیراز- کازرون- برازجان-بوشهر- رفتیم.

البته از مسیرهای دیگری هم میشود رفت. مانند یاسوج – بوشهر و اهواز- بوشهر.

در طول مسیر استراحتگاهها وجاهای دیدنی فراوان وجود دارد، برای کسانی که بخواهند در طول مسیر بایستند وهمچنین از فضای دیدنی و منابع طبیعی و همچنین از آثار باستانی لذت ببرند.

ما یکبار در اصفهان در نزدیکی زاینده رود ایستادیم و آنجا شام خوردیم .ما قبلا به اصفهان سفر کرده بودیم که در صفحات قبلی این وبلاگ برایتان نوشتم. اما متاسفانه آن چیزی که اینبار از زاینده رود دیدیم شبیه قبل نبود.

زاینده رود دستمال کشیده و تر تمیزبود و بدون آب بود! حتی لجن هم، کف زاینده رود نبود.

به نظر میامد که کف زاینده رود را برای شب عید دستمال کشیده باشند!

قبلا یکی از اقوام که در یکی از روستاهای اطراف اصفهان به اسم سمیرم باغی داشت و آنرا با قنات و چاه آب داخل آن خریداری کرده بود گفته بود که باغش به خاطر بی آبی و خشک شدن قنات و چاه آبش خشک شده است. اما فکر نمی کردم که تا این حد بی آبی باشد که زاینده رود نیزخشک باشد.

در طول سفرما یکبارهم برای صرف صبحانه و رفع خستگی بعد از شیراز در برازجان درکنار دریاچه پریشان ایستادیم. دریاچه پریشان که از ظاهر و امکاناتی که در آنجا برای توریست و بازدید کنندگان فراهم کرده بودند ، معلوم بود روزی این دریاچه رونق داشته و ازبازدید کننده های فراون برخوردار بوده است ،اکنون هیچی از دریاچه باقی نمانده بود واز دور شبیه باتلاق بود و به هیچ کس اجازه نزدیکی شدن به آنرا نمی دادند. از دریاچه فقط نامی از آن برجای مانده بود.

جاده بندر بوشهر تا شیراز شبیه جاده شمال ،کوهستانی و پرپیچ و خم و باریک است.در شب رانندگی در این جاده سخت است .اصلا درجاده چراغی نیست.

ناهار هم مهمان شهر بندربوشهر بودیم.

خوشبختانه در طول زمان ماندمان در بندر بوشهر ،تمام غذاهایی که دررستورانهای آنجا خوردیم خوب بودند و خوشمزه و البته تند و تیز.

استان بوشهر یک شهر باستانی است و به خاطر همجواریش با شیراز مکانهای باستانی دیدنی فراوانی دارد. بوشهر از زمان هخامنشیان نیز به عنوان بندرگاه مورد استفاده بوده است .بقایای تاریخی آن را میتوانید دربندر سیراف(بندر طاهری امروزی) که یک بندر تاریخی باستانی است ببیند و همچنین نیمه کاخها و مقبره های زمان داریوش را در شهر برازجان ببینید.

بوشهر و شیراز از لحاظ موسیقی و بیان کلمات شباهتهایی به هم دارند. نوع کلماتی را که ادا می کنند تقریا شبیه هم هست و فقط در لحجه متفاوت هستند.مثلا کلمات بید- خین و کلماتی اینچنینی را شبیه هم عنوان می کنند.البته در جاهای مختلف استان بوشهر نوع لحجه و آوا با هم تا حدی متفاوت هست.من هرچه از نت سرچ کردم موسیقی بندر بوشهر آرام بود و من موسیقی ریتمیکی از بندر بوشهر نشنیدم.

از لحاظ تیپ و پوشش ،مردمان بندربوشهرمردمانی خوش تیپ هستند و اگر به خاطر لحجه هایشان نباشد در ظاهر اصلا با مردم تهران تفاوتی ندارند.

در بازار آن قیمت اجناس هیچ تفاوتی با قیمتهای تهران نداشت که جای تعجب بود.

البته به جز محصولات خود شهرهای بوشهر.

مثلا ارده های خوشمزه، که البته رنگشان تیره تر است نسبت به ارده های یزد. و خرما که انواع خرما و رطب و شیره های آنها وجود دارد.البته اگر دقت نکنید ممکن است شیره بی کیفیتی بخرید .مثلا شیره ی ترش شده یا اینکه مزه سوختگی می دهد.

متاسفانه در خود شهر بوشهر اطلاع رسانی برای بازدید از مکانهای دیدنی خیلی کم بود.در حالیکه در اکثر شهرهای ایران در ایام عید، بخصوص شهرهای مهم کشور پایگاهای نوروزی برپا هستند و با دادن کاغذهایی شامل نقشه شهر و راهها و مکانهای دیدنی کمک زیادی در استفاده بهینه از زمان و بازدید از مکانهای گردگشری می کنند.

ما با وجود اینکه نقشه شهر بوشهر را از همانجا تهیه کردیم. اما باز هم اطلاعات کامل جاهای دیدنی در آن نبود.

ما تنها جاهای دیدنی که رفتیم آب شیرین کن و بازار بود.

البته باضافه گشت زنی در جاده ساحلی ، در شهر و جاده بندر بوشهر تا بندر شیف.

در ظاهر بندر بوشهر ،به نظر شهر فقیری می آید. هنوز کمبود آب در این شهر هست و قطعی آب وجود دارد. با وجود اینکه آب شیرین کن زده اند و آب دریا را شیرین می کنند اما باز هم کمبود آب وجود دارد اما مورد زننده ای که در این شهر وجود داد این است که هنوزسپتینگ تانک وجود ندارد و فاضلابهایشان به دریا ریخته میشود و به همین دلیل در این شهر ساحل خوب و مناسبی برای شنا تقریبا وجود ندارد. جز دو سه مورد : مثل خود پارک آب شیرین کن و پارک زیتون.

کلن توصیه می کنم به هیچ عنوان در ساحلهایی که جمعیت نیست وارد نشوید. چون حتما آلودگی وجود دارد. حتی اگر در جاده ساحلی بندر بوشهر بروید می بینید که سربازهای نگهابانی که در بعضی جاها نگهبانی می دهند در کنارشان دستشویی سیاری ساخته شده است که فاضلابش به دریا ریخته میشود. وهمین امر باعث میشود تا کیلومترها ساحل، غیرقابل استفاده و کاملا آلوده باشد.

جالب است با وجود اینکه هنوز در این شهر فاضلابها به دریا ریخته میشود ولی همان آب دریا را تصفیه می کنند و به مردم تحویل می دهند.البته در خانه ها دستگاه تصفیه آب خانگی هم وجود دارد که جهت آب آشامیدنی است و آب لوله کشی برای شتشو است .

آب لوله کشی در واقع کاملا غیر قابل خوردن است . یک وجب روغن و املاح در آن هست و طعم بدی هم دارد.

وجوداینکه ما 5 فروردین در آنجا بودیم اما آب و هوای بوشهر خنک بود و باد تند می وزید. دریا آرام بود.اما به خاطر سردی هوا نمیشد زیاد توی آب ماند. فقط همان حوالی ظهر.

در عوض کلی بادبادک هوا کردیم.

سواحل بندر بوشهرماسه ای و در بعضی جاها سنگی است.ماسه هایش برعکس ماسه های شمال سفت و محکم هستند و پا در آنها فرونمی رود. حتی ماسه ها زیاد به پا نمی چسبند و زود میریزند. در جاهایی که دریا سنگی است خطر شنا و احتمال غرق شدن وجود دارد.

رنگ دریای جنوب، برعکس دریای شمال سبز است. مخصوصا قبل از ظهر سبزی آن وضوح بیشتری دارد تا بعد ازظهر.

من تعجب کردم از اینکه چرا می گویند رنگ دریاها آبی است؟ و رنگ آبی آسمان در دریا می افتد و باعث آبی شدن رنگ دریا میشود؟ پس معلوم میشود این حرف غلط است. احتمالا رنگ دریاها، یا به خاطر میزان حجم آب انباشته شده روی هم و نوع املاح و مرجانها و آبزیان درون آن است.

و تفاوت دیگری که دریای جنوب با دریای شمال دارد جزرو مد زیاد دریای جنوب است. شاید تا حد یک متر هم آب بالا بیاید. که البته علت آن واضح است به خاطر آزاد بودن دریای خلیج فارس و دریاچه بودن دریای خزر است.اینقدر جزرو مد آب زیاد است که به وضوح به چشم هر بینند ای می اید. به خصوص طرف بعد از ظهر به بعد، کافی است در روی سنگ خشک کنار ساحل دریا بنشینید تا یکساعت بعد آب زیرپایتان باشد.

یک نکته جالب توجه که در بوشهر نسبت به دریای بندر عباس برای من وجود داشت این بود که در بوشهر به هیچ عنوان نه بوی دریا میآمد نه بوی ماهی. و رطوبت هوایی هم وجود نداشت و یا اگر بود خیلی کم که با پوست احساس نمیشد.

در حالیکه هردو درحاشیه خلیج فارس هستند ،در استان هرمزگان در همان ابتدای ورود از حاجی آباد هم میشد بوی دریا بوی وماهی جنوب را استشمام کرد اما در بوشهر اصلا.

در اصل آب و هوای بوشهر گرم و خشک است حالا گذشته از اینکه، موقعی که ما رفتیم خنک بود.

و نکته دیگری که تفاوت بین بوشهرو بندرعباس و یا حتی جزایر آنجا برای من بود (که البته ممکن است این مورد فقط صرفا احساس من باشد و نه همه)این بود که در بندر عباس انگار از همه جا ،زمین و آسمان و خورشید و دریا همه عشق می بارد .اما در بوشهر این احساس نبود. من اسم بندر عباس را گذاشته بودم مثلث عشق با سه راس خورشید - دریا - خشکی.

شاید این احساس به خاطر نوع آب هوای منطقه باشد یا شاید هم به علت نوع ارتباط آدمهای محلی آنجا.

من چند تا عکس از بوشهر و دریای آن برایتان می گذارم و در صفحات بعدی وبلاگ می توانید مکانهای دیدنی بندر بوشهر و شهرستانهای دیگر استان بوشهر را بخوانید.

معرفی مکانهای دیدنی استان بوشهر

شهر بوشهر

بافت شهر بوشهر مربوط به دوره افشاراست و در بوشهر، بافت ساحل دریا، خیابان ساحلی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت۲۳۶۰به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است.

ریشهر(شهر باستانی)

یکی از شهرهای باستانی بوشهر است که در بخش مرکزی شهرستان بندر بوشهر قرار دارد.ریشهردر 8کیلومتری جنوب شهر بوشهرواقع شده‌است. قدمت آثار کشف شده آن به هزاره سوم تا هزاره اول پیش از میلاد می‌رسد. آثار مکشوف در سال‌های ۱۸۷۲ تا ۱۸۷۷ میلادی و نتایج اکتشافات باستان شناسان فرانسوی به سرپرستی پزار در سال ۱۹۱۴میلادی که شامل کتیبه‌های میخی عهد شوتروک ناهونتهو آثار بناها و اشیا مفرغی و سفال‌هاینقش داراست، نشان می‌دهد که ریشهر از هزاره دوم پیش از میلاد یکی از شهرهای مهم امپراتوری عیلامبوده‌ است. از آجر نوشته‌های عیلامی معلوم می‌شود که این شهر در آن عصر به نام «لیان» خوانده می‌شده‌است. ظاهراً لیان به سبب موقعیت خاص جغرافیایی یکی از حلقه‌های ارتباطی تمدن‌های شرق و غرب دنیای قدیم بوده‌است چرا که مرزهای جنوبی فلات ایران به سبب هم جواری با دریاو سایرشرایط جغرافیایی به ساکنان فلات هند اجازه می‌داد که از آب‌های ساحلی، برای ارتباط تجاری با تمدن‌های ایران و دشت بین النهریناستفاده کنند. نام ریشهر خلاصه شده «ریوارد اردشیر» است. اردشیر بابکان شهرهای متعددی در زمان حکومت خود برپا نمود که در واقع ریوارد اردشیر یکی از آن‌ها می‌باشد که می‌توان گفت تجدید بنای همان شهر لیان بوده‌ است. این شهر در دوران ساسانیانیکی از مهم‌ترین مراکز علمی و ادبی محسوب می‌شد و در آن جا جماعتی از دانشمندان و نویسندگان جای داشتند. ریشهر بعد از اسلامتا سده‌هایی چند رونق داشت. گفته می‌شود که این شهر در قرن شانزدهم در حدود دو هزار خانه مسکونی داشته و دو منطقه باستانی «تل پی تل» و «شاه نشین» نیز در همان حوالی ریشهر شناسایی شده‌اند. بوشهر و ریشهر و چند قریه دیگر در شبه جزیره‌ای واقع که از سمت شمال محدود است به خور سلطانیو از مغرب به دریاو از جنوب به خلیج کوچک هلیله. نوشته‌اند که در زمان نادر شاهجمعیت ریشهر به بوشهر منتقل شد و در نتیجه ریشهر متروک بماند. منطقه ریشهر در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

عمارت کوتی

عمارت کوتی مربوط به دوره ساسانیاناست و در بوشهر، محله قدیمی کوتی، خیابان ساحلی وبروی خلیج فارس واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت۳۹۹۵به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است.

مجموعه ساختمان های عمارت ملک

مجموعهساختمان های عمارت ملک در حدود 100 سال قدمت دارد ودر نزدیکی میدان بهمنی شهرستانبوشهر قرارگرفته است. مساحت زیربنای آن 4000 متر مربع بوده و در دوره قاجاریه توسطمعماران فرانسوی با مصالح محلی احداث شده و درب و پنجره آن زیر نظر مهندسین فرانسویساخته شده است. عمارت متعلق به یکی از ثروتمندان بوشهر به نام محمد مهدی ملکالتجاره بوده است این کاخ توسط متجاوزین انگلیس اشغال شده و به صورت مقر نظامی آنها در آمد. آن ها بعد از سال ها استقرار در این کاخ با ورشکست شدن ملک التجار(صاحباصلی کاخ) لوازم نفیس آن را با قیمت کم خریداری کرده و با خود بردند. در اواخرسلطنترضا شاه این عمارت که خوابگاه نظامیان شده بوده و پس از چندین بار بازسازی رو بهویرانی نهاد و متاسفانه به خاطر وسعت زیاد هنوز مرمت نشده است نوع و سبک معماری ازسبک ساختمان سازی دو قرن پیش سواحل خلیج فارس که به بنگله معروف است تاثیر گرفتهاست و دارای یک قسمت استحفاظی , بارو و شاهنشین وقسمتی به صورت چند ایوان و اتاقهای مسکو نی است .

عمارت گلشن

عمارت گلشن در منتهی الیه شمال بوشهر، پشت اداره بندر در خیابان ساحلی واقع شده است. فاصله آن تا دریا 10 متر است.
این عمارت در یکی از محله های قدیمی بوشهر به نام محله بهبهانی قرار گرفته که اطراف آن ساختمان های بافت قدیم وجود دارد. واقع شدن در کنار ساحل باعث وزیدن نسیم دریا و باد شمال به داخل ساختمان می شود. قدمت این بنا 170 سال است و مربوط به شخصی تاجر به نام آقای گلشن بوده و کاربری مسکونی – تجاری داشته، سپس توسط آقای مهربان خریداری شده است. عمارت متعلق به عهد قاجاریه بوده و نوع معماری بیت میلانی است که در نوع خود منحصربه فرد است.
ساختمان از سه طبقه تشکیل شده است. طبقه اول شامل آب انبار، حمام، دست شویی، آشپزخانه و جای نگه داری خدمه و طبقات دوم و سوم جهت سکونت و پذیرایی و امور تجاری بوده است.
عمارت گلشن از چهارطرف با پلکان حلزونی به پشت بام راه دارد. در طبقه سوم ضلع شمالی اتاقی ساخته نشده و این گوشه خالی است. این عمل به دلیل رساندن باد خنک شمال به داخل ساختمان بوده است. ساختمان دارای حیاط مرکزی و تمامی اتاق ها اطراف آن می باشند که همگی با درهای دو لنگه با هم اربتاط دارند. درب و پنجره ها از جنس چوب ساج و دریایی و پوشش سقف از چوب صندل است. سیستم خنک کننده ساختمان وجود درهای متعدد است. بیش تر اتاق ها پنج دری هستند و بین آن ها راهرو وجود دارد. این بنا با مساحت 1230 متر، پهنای 889 مترمربع و اعیان 1041 متر مربع در حال حاضر با کاربری اداری فرهنگی مورد استفاده می باشد و از سال 1365 تاکنون که توسط میراث فرهنگی خریداری شده مرتب مورد تعمیر قرار می گیرد. البته شکل اولیه ساختمان حفظ شده و فقظ مصالح پوسیده تعویض و مرمت شده و نمای بیرونی آن سفید کاری شده است

عمارت امیریه

ساختمان اصلی بنا مربوط به دوره قاجاریه است که نخست به دستور امیر وقت جنوب معروف به سید حسین بلدیه در آن محل انجام وظیفه می کرده است.
بنا از دو طبقه تشکیل شده است. در جلو ایوانی بزرگ وجود دارد که دارای دو درگاه ورودی است و در طبقه بالا بالکنی با جنس چوب است. وسط دو درگاه ورودی از داخل ساختمان اتاق بزرگ در دو طبقه درست شده است که احتمالا برای پذیرایی و یا کنفرانس بوده و دارای چشم اندازی زیبا به بیرون و منظره دریا می باشد. ساختمان دارای حیاط مرکزی و تمامی اتاق ها دورتا دور واقع شده اند که در هر طبقه ده اتاق وجود دارد. در گوشه خاوری راه پله ای برای رفتن به پشت بام ساخته شده است. جنس درها و پنجره ها از چوب ساج بوده و حفاظ آن ها در جلو می باشد. درها دو لنگه هستند و دارای نقش و نگار هستند.
ورودی عمارت دارای چشم اندازی بسیار زیباست و پوشش سقف از چوب صندل یا چندل است. ستون های جلو ساختمان نیز از جنس چوب ساج است. در جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت (به دلیل نزدیکی به دریا) و موریانه نخست اطراف ستون ها را با بید کنبال که از پوست درخت نارگیل درست می شود پیچانده و سپس روی آن را با گچ تزیین کرده اند. چوب های کنده کاری به کار رفته در طارمه و نقوش در و پنجره ها، گچبری سر در ها، کنده کاری و گوه های برنجی به کار رفته در درگاه ورودی از عوامل تزیینی بنا هستند. این بنا هم اکنون موزه مردم شناسی است. ساختمان توسط شهرداری بوشهر در سال 1378 مرمت و تعمیر شده است

عمارت تنگستانی

عمارت تنگستانی در جنوب شهر بوشهر، محله بهمنی که جای خوش آب و هوای این بندر است، قرار گرفته است.
این بنا متعلق به دوره قاجار بوده و از طرف ملک التجار به محمد باقر خان تنگستانی اهدا شده است. خاندان تنگستانی یکی از معدود خانواده های با نفوذ ومقتدر جنوب باختری ایران در چند سده پیش به شمار می رود. اولین بار در زمان نادر شاه افشار نام یکی از بزرگان خاندان تنگستانی آورده شده است. احمد شاه، خان تنگستانی در به قدرت رساندن کریم خان زند و رساندن سپاه به وی نقش عمده ای داشته است.
مساحت بنا 20504 متر مربع که دارای پهنای 19804 متر مربع و اعیان 700 متر می باشد و ساختمان در وسط باغی وسیع و زیبا با پوششی از درختان نخل قرار گرفته است. آب انباری بزرگ در باغ احداث شده که آب ساختمان ها را تامین می کرده است. این آب انبار در زمستان ها از آب حاصل از ریزش باران پر و برای تابستان ذخیره می شده است. بنا از 6 اتاق پنج دری بزرگ تشکیل شده که در بین آن ها راهرو قرار گرفته است. هم چنین چهار طرف آن طارمه احاطه کرده که باعث گردش هوا در ساختمان شده و در تابستان های گرم هوای مطبوع و خنکی را باعث می شود.
مصالح به کار رفته سنگ های مرجانی است که از کنار دریا کنده شده و مقاوم در برابر گرما و رطوبت هستند. ملاط گچ و ساروج نیز در آن به کار رفته است. پوشش سقف از چوب چندل بوده است. بنا کاربرد مسکونی داشته و هم اکنون به عنوان منزل مسکونی کارمندان میراث فرهنگی بوشهر مورد استفاده قرار می گیرد. این بنا به طور مداوم توسط میراث فرهنگی تعمیر و مرمت می شود

عمارت دهدشتی

این عمارت در شهر بوشهر، خیابان انقلاب، ضلع شمال باختری مسجد امام و پشت بانک مسکن شعبه مرکزی است و از لحاظ واقع شدن در بافت قدیم در محله کوتی است.
در عصر قاجار توسط حاج غلامحسین دهدشتی که تاجر روغن بوده احداث گردیده و به «عمارت دهدشتی» مشهور شده است. اسناد تجاری زیادی در این خانه پیدا شده که هم اکنون طبقه بندی شده و در سازمان میراث فرهنگی نگهداری می شوند. بعضی از اسناد به خط برجسته سیاق است و قدمت برخی از تمبرهای اسناد به 200 سال پیش می رسد. این تمبر ها مربوط به کشور های بریتانیا، هندوستان، آلمان و نیز تمبرهای عصر قاجاریه است.
این ساختمان به لحاظ معماری از اهمیت فوق العاده خاصی برخوردار بوده و چهار طبقه دارد. اکثر ساختمان های بافت قدیم بوشهر دو طبقه و تعداد انگشت شماری سه طبقه بوده اند. عمده مصالح تشکیل دهنده آن را گچ، سنگ های مرجانی، آهک، چوب ساج و صندل تشکیل می دهند. پوشش سقف از چوب صندل است. سقف اتاق پذیرایی نقاشی رنگ و روغن شده که برگرفته از نقاشی اروپایی می باشد. تزیینات و گچبری بسیار زیبایی در داخل اتاق ها و سیستم در و پنجره ها به کار گرفته شده است که توجه هر بیننده ای را به خود جلب می نماید. هم چنین گره چینی هلال ها، درها، کنده کاری روی اتاق ها و پنجره های دیواری از عوامل تزیین است. شیشه های رنگی باعث تلطیف نور و زیبایی بیش تر ساختمان شده اند. ساختمان دارای چند ارسی زیبا با گره چینی و شیشه های رنگی است. عمارت دهدشتی کاربری تجاری- مسکونی داسته و اکنون نیز ممکن است به صورت موزه فرهنگ مورد استفاده قرار گیرد. این بنا از سال 1377 توسط میراث فرهنگی بوشهر مرمت شده است

مجموعه حاج رییس

این بنا مجموعه ای از پنج ساختمان تو در تو است که در اواسط دوره قاجاریه توسط تاجری سرشناس به نام آقای حاج عبدالرسول طالبی معروف به حاج رییس ساخته شده است.

موقعیت مکانی این بنا به دلیل انجام معاملات تجاری جهت خروج و ورود کالاهای تجاری از کشتی ها، نزدیک به دریا بنا گردید و فاصله آن تا دریا 6 متر است.

در واقع قسمتی از این مجموعه بزرگ محل سکونت مالک و قسمت دیگری محل کار منشی ها بوده است. به تبع بافت قدیم بوشهر، مصالح به کار رفته، سنگ های مرجانی و گچ می باشد و در پوشش سقف از چوب های صندل و حصیری به نام بوریا استفاده شده است. در ساخت در و پنجره ها نیز از چوب ساج که محصول کشورهای آفریقایی بوده استفاده شده است. کثرت درب و پنجره های این بنا جهت کوران شدن هوا و خنکی فضای داخلی بنا در تابستان بوده است. در ضلع جنوب باختری این مجموعه، بنایی مرتبط با آن به نام سه کنجه وجود داشت که مراسم عزاداری و روضه خوانی و مجالس مختلف مذهبی در آن صورت می گرفت. متاسفانه این بنا به عللی تخریب شده است

خانه قاضی

خانه قاضی مربوط به دوره زنداست و در بوشهر، محله بهبهانی واقع شده واین اثر در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ با شمارهٔ ثبت۱۶۲۴به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است^.

آب ‌انبارقوام

ساختمان «آب‌انبار قوام» در غرب شهر بوشهر و کنار دریا قرار دارد. اینآب‌انبار (برکه) صد و پنجاه سال پیش در زمان قاجاریه ساخته شده‌است. اسکلت صلی وطاق آن از سنگ‌های رسوبی خیلی مقاوم با سه دهانه ستون‌بندی به وسیله چهارطاق پوشیدهشده است. 2 متر از آب‌انبار خارج از زمین و حدود 60متر آن در داخل زمین قرار دارد.

مدرسه تاریخی سعادت

این مدرسه در سال ۱۲۷۸ خورشیدی، به سبک نوین آموزشی به دستور احمد خان دریابیگی حکمران وقت بوشهر تاسیس شد که از نظر تاریخی مادر مدارس جنوب ایران است

مرقد شیخ حسین چاه کوتاهی مزار
شیخ حسین چاه‌کوتاهی، معروف به شیخ حسین خان، ملقب به «سالار اسلام» از فعالان جنبش جنوب ایران و فرماندهان نیروهای تنگستان در برابر هجوم بریتانیا در جنگ جهانی اول و از همرزمان نزدیک رئیس‌علی دلواری بود. مقبره زنده یاد منوچهر آتشی شاعر معاصر نیز در این مکان قرار دارد. این آرامگاه نیز در خیابان سبزآباد قرار گرفته است

کلیسای ظهور مسیح بوشهر

این کلیسا مربوط به زمان تاسیس کمپانی هند خاوری یعنی اوایلسده 19 م.است. این کلیسای کوچک در جوار ساختمان کنسولگری سابق انگلیس و ادارهدارایی پیشین بوشهر قرار دارد.

کلیسای ارامنه گریگوری

کلیسای ارامنه گریگوری مربوط به دوره قاجاراست و در بوشهر، محله شنبدی واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت۶۵۱۴به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است.

موزه مردم شناسی

در دوران پهلوی دوم و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از این‏ عمارت همچون گذشته به عنوان ساختمان شهرداری استفاده‏ می‏شد، به پیشنهاد اداره میراث فرهنگی و بنیاد ایران‏شناسی درصدد برآمدند از آن بنا به عنوان«موزه مردم ‏شناسی بوشهر»استفاده‏ کند.

عمده مصالح تشکیل دهنده این بنا سنگ‏های مرجانی، گچ،چوب ساج می‏باشد که به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت‏ به دلیل نزدیکی به دریا و موریانه نخست اطراف ستونها را با بند کمال(کنبال)که از الیاف درخت نارگیل درست‏ می‏شود می‏پیچانده‌‏اند و سپس روی پوست مزبور با گچ‏ تزئین داده‏‌اند. این ساختمان دارای دو طبقه است.

گورستان شغاب

این قبرستان در جنوب بوشهر قرار دارد و اخیرا توسط اداره میراث فرهنگی کشف شده است.

در این قبرستان اسکلت اموات در داخل خمره های بزرگ و کوچک نخودی رنگ مدفون شده اند که روی برخی از خمره ها نوشته ای نیز نقش بسته است. اشیاء کشف شده دیگر این قبرستان که در خمره های بزرگ و کوچک قیراندود قرار گرفته اند مشتمل بر تابوت های سنگی مکعب شکل و مهره های عتیق تزیینی است. این قبرستان به عیلامی ها تعلق دارد

پارک شغاب
پارک شغاب از جمله پارک‌های تاریخی است که در زیر خاک خود آثار مربوط به دوره ایلامیان را دارد. در حال حاضر از این محوطه تاریخی به عنوان پارک استفاده می‌شود. این پارک در خیابان بهمنی، خیابان ساحلی روبه‌روی بیمارستان نیروی هوایی قرار گرفته است

گورستان انگلیسی‌ها
اطراف این گورستان کاملاً دیوارکشی شده و در آن هم قفل است و برای بازدید از آن باید با اداره میراث فرهنگی هماهنگ کرد. هرچند بخش اعظمی ‌از این محوطه را مجتمع مسکونی ساخته‌اند اما نشانی‌اش در خیابان بهمنی، فلکه رفاه، جنب سینماست

امامزاده عبدالمهیمن

امامزاده عبدالمهیمن مربوط به دوره قاجاراست و در بوشهر، محله امامزاده واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ آذر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت۲۱۷۴به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است.

اسکله جفره
یکی دیگر از تفریحات مردم در شهرهای ساحلی اسکله‌ها هستند. اسکله جفره در فلکه رئیس علی دلواری، ابتدای خیابان ساحلی و اسکله جلالی در خیابان بهمنی، خیابان ساحلی قرار دارند

پارک ساحلی آب شیرین کن

پارک ساحلیآب شیرین کن هم در نزدیکی عمارت ملک و روبروی دانشگاه خلیج فارس در میدان بهمنی قرار دارد که خیلیبا صفا و زیباست.

پارک ساحلی زیتون و بندر بوشهر از سواحل زیبای این شهر است.

منطقه حفاظت‌شده حله

این منطقه در سواحل خلیج فارس در فاصله ۱۰ کیلومتری شمال شرقی بندر بوشهر است. مساحت آن بالغ بر 42 هزار هکتار است که حدود نیمی از آن تالابی است و آب آن از تالاب رود حله می باشد. تشکیل این تالاب بر اثر طغیان رودخانه و تغییر مسیر دادن این تالاب با نفوذ مسیر سابق در زمینهای مجاور تشکیل شده است.

گیاهان آبزی تالاب زیستگاه پرندگان آبزی و کنارآبزی است. پوشش گیاهی آن شامل بوته های شور پسند - گیاهان علوفه ای - درختان گز - گردو - اشک - و گیاهان تالابی نخل مردابی - نی - بزواش - پیازین و گزنه پالویی (پیازین و نی بیشترین تراکم دارند) است.

این منطقه زیستگاه جانورانی چون گراز، شغال، گرگ، روباه معمولی و خرگوش است و پرندگانی نظیر دراج (به وفور وجود دارد)، کوکر، قمری، کبوتر چاهی، چکاوک، کاکلی، حواصیل خاکستری، درنا، غاز خاکستری، فلامینگو، پلیکان، پاخاکستری، بوتیمار، اردک کله تیر، اردک نوک پهن، هوبره و انواع باز در آن بسر می برند.

تنگستان

شهرستان تنگستان، در‌درازاي جغرافيايي 51 درجه و 16 دقيقه، و پهناي جغرافيايي 28 درجه و 53 دقيقه، و در ارتفاع 65 متري از سطح دريا قرار دارد. شهر اهرم، مركز شهرستان تنگستان، از طريق جاده تا دوراهي بوشهر ـ برازجان، 34 كيلومتر و تا شهر بوشهر، 55 كيلومتر فاصله دارد.

خاییز پاریس کوچولو

منطقه خاييز در جنوب شرقي شهرستان تنگستان به وسعت تقريبي 31000 هكتار قرار دارد. اين منطقه از شمال به رودخانه باهوش و ارتفاعات قلعه دختر ،از جنوب به ارتفاعات بيرمي ،از شرق به كوه سرخ و از غرب به تپه ماهورها وكوههاي كم ارتفاع مشرف به اهرم ختم مي شود. اين منطقه كوهستاني محدوده اي از رشته كوههاي زاگرس،ارتفاعات بوشكان است . بالاترين ارتفاع منطقه 1950 متر مي باشد اين ارتفاع بام استان است. اين موضوع به علاوه وجود چشمه هاي آب شيرين كوه بيرمي باعث وجود آب وهوايي معتدل در اين منطقه شده است . متوسط درجه حرارت سالانه 6/24 سانتيگراد و بارندگي 260 ميليمتر مي باشد. خاييز مجموعا 10 پارچه آبادي را شامل مي شود كه مهمترين آنها عبارتند از بنيون ، گشي ،مخدان ، يخ و آشي . ضمن اينكه تمامي اين آبادي ها در مسير چشمه هايي به همين نام قرار دارند .

شغل اصلي اهالي خاييز باغداري و دامداري است . باغهاي اين منطقه غالباً نخل بوده ضمن اينكه باغهاي ليمو و مركبات نيز بدليل آب وهواي مناسب منطقه دربعضي ازنقاط خصوصاً تنگه هاي كوه بيرمي وجود دارد .

دربخش دامداري نيز در حدود 2000راس دام از مراتع كوهستاني منطقه استفاده مي كنند، با ورود عشايردر فصل زمستان آمار دام به رقمي قابل توجه مي رسد(بالغ بر 6000راس). خاك اين منطقه بدليل رسي و سنگلاخي بودن وتاثير شديد فرسايش برآن خاك غني محسوب نمي شود . لذا مراتع به شدت آسيب پذير مي باشند.

قلعهٔ کلات اهرم

قلعهٔ کلات اهرم واقع در شهر اهرم از توابع بخش مرکزی شهرستان تنگستان یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.

«قلعهٔ کلات اهرم» یکی از قلعه‌های تاریخی منطقه‌است، این قلعه در شمال «شهر اهرم» واقع شده و به زائر خضر خان تنگستانی منسوب است . قلعه مذکور در زمان حمله انگلستان به ایران مورد استفاده قرار گرفته و جای اصابت گلوله توپ بر برج غربی آن هنوز هم باقی مانده‌است .

همچنین در همین قلعه اسرای انگلیسی نگهداری می‌شده‌اند . قلعه مشتمل بر چهار برج و بارو و قلعه میانی است و دارای تأسیسات خصوصی برای ساکنین قلعه می‌باشد . مصالح ساختمان قلعه از خشت خام و گل ساخته شده‌است.اين قلعه منسوب به زائر خضر خان تنگستانى ميباشد، نزديك به 200 سال قدمت دارد.

دلوار

دلوار بندری است در جنوب غربی بوشهر و فاصله اش با مرکز استان 33 کیلومتر است.

دلوار را در قدیم دلبار هم می گفتند و معنی دلوار در اصل یعنی مهماندار و دل نواز .بندر دلوار از توابع شهرستان تنگستان ومرکزبخش ساحلی است.بندر دلوار در ماهای بهمن و اسفند طبیعت بسیار زیبایی دارد. بطوریکه اکثر استانهای کشور عزیزمان تو سرما و برف بسر می برد ولی بندر دلوار و بخش آن با هوای معتدل به سر می برد.بندردلوار ساحل بسیار زیبایی دارد که نظر هر بینده ی را به خود جلب می کند به طوری که روزهای پنج شنبه وجمعه می باشد.ساحل دلوار مملو از جعمیت مردم از سرتاسر نقاط استان و شهرهای همچون کازرون و شیرازمی باشد.

دِلوار شهری است بندری بر کرانهٔ خلیج فارس در استان بوشهرایران. دلوار مرکز بخش دلوار شهرستان تنگستان است. شهر دلوار در جنوب خاوری شهر بوشهرو در فاصلهٔ کمی از دماغه هلیلهقرار گرفته‌است.

دلوار زادگاه رئیس‌علی دلواریقهرمان مبارزه با انگلیسی‌ها در جنوب ایران است. رئیسعلی در زمان خود کدخدای روستای دلوار بود.

مردم دلوار اصالتا لر هستند و جزئي از ايل بزرگ ليراوي مي‌باشند.زبان مردم دلوار لري است که روز به روز تحت تاثير زبان فارسي به‌سوي فارسي شدن پيش مي‌رود.

خانه رئیس علی دلواری

که الان به موزه تبدیل شده است.

رئیس علی دلواری (۱۸۸۱-۱۹۱۵) رهبر قیام در تنگستان و بوشهر علیه نیروهای بریتانیا در دوره جنگ جهانی اول بود.

او فرزند رئیس محمد بود و در سال ۱۲۶۰ هجری شمسی۱۸۸۱ میلادی در روستای دلوار از شهرستان تنگستان استان بوشهر در ساحل خلیج فارس به دنیا آمد.

دوران جوانی او همزمان با حضور گسترده استعمار انگلیس در خلیج فارس بود. عشق او به ایران باعث همراهی اش با مشروطه خواهان بوشهر برای رهایی ایران از استبداد قاجاریه گردید. در سال ۱۲۸۷ ه.ش/۱۹۰۸ میلادی به درخواست سید مرتضی مجتهد اهرمی که مخالف استبداد محمد علیشاه قاجار بود، بوشهر را تصرف کرد و حدود ۹ ماه شهر را در کنترل داشت.

در آغاز جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۴ قوای روس از شمال و نیروهای انگلستان از جنوب، ایران را در معرض هجوم قرار دادند و کشتی‌های جنگی انگلستان در مقابل بوشهر لنگر انداختند و نیروهای اشغالگر در ۸ اوت ۱۹۱۵/ ۱۷ مرداد ۱۲۹۴ بصورت تدریجی قصد اشغال بوشهر و نواحی ساحلی اطراف را داشتند. یک روز پس از اشغال بوشهر، چهارده نفر از ساکنین آن علیه اشغالگران اعتراض کردند، ولی چون اهل جدال و اسلحه نبودند دستگیر و به هندوستان تبعید شدند. رئیس علی همراه دوستش خالو حسین دشتی در اوایل ماه رمضان ۱۳۳۳ه.ق، در عمارت حاج سید محمدرضا کازرونی، پس از مذاکراتی با وی آمادگی خود را برای دفاع از بوشهر و جلوگیری از پیشروی نیروهای انگلیسی اعلام داشت. نیروهای انگلیسی همزمان با حمله به بوشهر قصد تصرف ناحیه دلوار را داشتند. دلوار محلی بود که پیش از آن چندبار سربازان انگلیسی به آن جا تجاوز کرده، اما طعم شکست را در این ناحیه چشیده بودند. رئیس علی دلواری و شیخ حسین خان چاه کوتاهی و زایرخضرخان اهرمی از این وقایع آگاه و در مقام دفاع از وطن بر آمدند. قیام دلیران تنگستان علیه اشغالگران آغاز شد و نیروهای متجاوز انگلیسی که قریب به پنج هزار نفر بودند در دام دلیر مردان تنگستانی گرفتار آمدند و عده زیادی از متجاوزان انگلیسی در این حمله کشته شدند. قیام مردم تنگستان بر روی هم هفت سال طول کشید و در این مدت دلیران تنگستانی دو هدف عمده را دنبال می‌کردند:

پاسداری از بوشهر و دشستان و تنگستان به عنوان منطقه سکونت خود.
جلوگیری از حرکت قوای بیگانه به درون مرزهای ایران و دفاع از استقلال وطن.

عملیات چریکی پیروزمندانه رئیس علی، سایر مبارزان تنگستان را تشویق به همراهی با او کرد. تا تابستان 1915عملیات موفقی را بر علیه نیروی دریایی انگلیس رهبری کرد. انگلیسی‌ها مجبور شدند نیروهای کمکی از عراق و هند به بوشهر اعزام کنند و دلوار را به شدت بمباران کردند. زمانی که مقامات انگلیسی تصمیم قطعی درباره اشغال بوشهر و پیشروی به سوی شیراز را داشتند به منظور تطمیع رئیس علی، دونفر از متابعان حیدرخان حیات داودی را به دلوار گسیل داشتند تا موافقت او را با پیاده شدن قوای انگلیس در کرانه خلیج فارس و حرکت به سوی شیراز جلب کنند. نمایندگان حیدرخان ضمن ملاقات با رئیس علی متذکر شدند که چنانچه او از قیام علیه قوای اشغالگر صرف نظر کند، مقامات انگلیسی چهل هزارپوند به او خواهند پرداخت. رئیس علی در پاسخ می‌گوید: «چگونه می‌توانم بی طرفی اختیار کنم در حالی که استقلال ایران در معرض خطر جدی قرار گرفته است؟»

پس از مراجعت نمایندگان حیدرخان، نامه تهدیدآمیز از طرف مقامات انگلیسی به رئیس علی نگاشته شد مبنی بر این که: «چنانچه بر ضد دولت انگلستان قیام و اقدام کنید، مبادرت به جنگ می‌نماییم، در این صورت خانه هایتان ویران و نخل هایتان را قطع خواهیم کرد.» رئیس علی در پاسخ مقامات انگلیسی نوشت: «خانه ما کوه‌است و انهدام و تخریب آن‌ها خارج از حیطه قدرت و امکان امپراطوری بریتانیای کبیر است. بدیهی است که در صورت اقدام آن دولت به جنگ با ما، تا آخرین حد امکان مقاومت خواهیم کرد.»

جنگ میان رئیس علی و دلیران تنگستان از یک سو و انگلیسیها و خوانین متحد آنان از سوی دیگر به طور پیاپی و پراکنده تا شوال هزار و سیصد و سی و سه ه.ق ادامه یافت و انگلیسیها نتوانستند بر رئیس علی و یارانش تفوق یابند. تا این که در گیرودار حمله انگلیسیها به بوشهر در شب بیست و سه شوال هزار و سیصد وسی‌وسه ه.ق رئیس‌علی در محلی به نام «تنگک صفر» هنگام شبیخون به به قوای انگلیسیها توسط فردی به نام غلامحسین تنگکی از پشت سر هدف گلوله قرار گرفت. رئیس علی در ۱۲ شهریور ۱۲۹۴ خورشیدی/۳ سپتامبر ۱۹۱۵ میلادی در سن ۳۴ سالگی کشته شد.

چشمهٔ آبگرم قوچارک

واقع در شهر دِلواراز توابع بخش دلوار شهرستان تنگستان و یکی از نقاط دیدنی استان بوشهردر جنوب ایراناست.

«چشمهٔ آبگرم قوچارک» در مسیر جاده بوشهرــ به بندرعباسو در ۵ کیلومتری جنوب غربی اهرمقرار دارد. این چشمه از شکاف سنگ‌هایآهک مارنی از زمین خارج می‌شود. آب این چشمه در ردیف آب‌های سولفات، کلیسم، همراه با منیزیمزیاد و کلرور، سدیمو لرماست.

بربو

بربو، روستا یی است از توابع بخش دلوار در شهرستان تنگستان استان بوشهر ایران. این روستا در دهستان بوالخیر قرار داشته و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۴۲نفر (۱۲خانوار) بوده‌است چند سالی است که بربو برای مردم منطقه و استان و حتی استانهای مجاور به واسطه سواحلی آرام و ماسه ای و دست نخورده شناخته شده است عید امسال نیز سواحل زیبای بربو و دلارام میزبان هزاران نفر از مهمانان نوروزی بود که به سواحل دلنشین بربو آمده بودند.

جا دارد از مسئولان سازمان گردشگری و میراث فرهنگی استان تقاضا کنیم تا با ایجاد امکانات رفاهی و تفریحی در این منطقه پتانسیل بالای این منطقه رو بارور کند واین منطه نیز همراه با پیشرفت سایر مناطق پیشرفت کند

http://tangesiri.blogfa.com/post/15

دشستان و برازجان

شهرستان دشتی در درازای جغرافيايی 51 درجه و 22 دقيقه و پهنای جغرافيايی 28 درجه و 39 دقيقه و در بلندی 60 متری از سطح دريا قرار دارد. شهرستان دشتی در مسیر بزرگراه سیراف (بوشهر- هرمزگان) و خوزستان به هرمزگان قرار دارد. همچنین محور ساحلی بوشهر به دیر از شهرستان دشتی عبور می کند

وجود مشاهیر و بزرگانی در طول تاریخ خود به جامعه تحویل داده است.همچون حضرت آیت الله حاج میرزا احمد دشتی نجفی، مفتون دشتی، فایز دشتی، خالو حسین دشتی، غلامرضا دادبه، میرزا محمد جعفر خان حقایق نگار خورموجی، ،حاج سید علینقی حسینی دشتی و محمد خان دشتی، آیت الله سید مصطفی حسینی دشتی و آیت الله حاج شیخ میرزا ابراهیم دشتی و استاد حاج سید محمد حسن نبوی و...

برج قلعه خورموج

در شهر خورموج از مهم‌ترین جاذبه‌های سیاحتی شهرستان دشتی است. سبک معماری آن سلجوقی و متاثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی است که با استفاده از طاق‌نما و گچ بری در آرایش دیوارها و درو‌‌ن اتاقها بنا شده است.

کلات مند و قلعه دختر

از دیگر آثار باستانی شهرستان دشتی است که هر ساله میزبان مهمانان زیادی از تمام نقاط ایران است.

شاهزاده محمد در روستای شیخان - عمارت شیرینه -قلعه داراب خان نیز از دیگر نقاط دیدنی این منطقه از استان است.وهمچنین پیر سبز و آتشکده مند.........

شكارگاه‌ كوه‌ سياه ‌

اين‌ شكارگاه‌ در 83 كيلومتري‌ جنوب‌ شرقي‌ برازجان با ارتفاع‌ 1691 متر از سطح‌ دريا قراردارد و محل‌ قشلاق‌ عشاير منطقه‌ است‌. در حدود 7 هزار رأس‌ كل ‌، بز ، قوچ‌ و ميش‌ وحشي‌ در اين‌ شكارگاه ‌زندگي‌ مي‌كنند. در اين‌ منطقه‌ با اخذ پروانه ‌، امكان‌ شكار در فصول‌ معيني‌ وجود دارد.

منطقه‌ حفاظت‌ شده‌ تالاب‌ حله‌

اين‌ منطقه‌ در محل‌ تلاقي‌ دو رودخانه‌ شاپور و دالکي قرار گرفته‌ و محل‌ زيست ‌انواع‌ پرنده‌ آبزي‌ مهاجر است‌. اين‌ تالاب‌ يكي‌ از تالاب‌هاي‌ نمونه‌ در سراسر جنوب‌ ايران‌ است‌.

شبانکاره

شبانکاره از قدیم ده‌کهنه نام داشته و در دوران‌های باستان آن را بخشی از ایالت اَنشاندر دولت ایلام دانسته‌اند و پس از آن جزئی از منطقه پارس هرام‌آباد که هم اکنون محله‌ای از شهر آبپخش می‌باشد در عهد باستان تا اواخر ساسانیان شهر بزرگی بوده است که از چهاربرج کنونی تا شبانکاره(دهکهنه) امتداد داشته و شبانکاره(دهکهنه) بازمانده‌ای از بهرام‌آباد بوده که در یک جنگ ویرانگر نابود شد و بعد از مدتها باقی‌مانده‌ای از شمالیترین نقطه شهر را دهکهنه نامیدند.

قلاسوزدر ۶ کیلومتری خاور شبانکاره از آثار دیدنی آن است. از مکانهای گردشگری و تفريحي شبانکاره می توان: سد زيباي شبانكاره (سد رئيس علي دلواري) - قدمگاه حضرت علي (ع) - شيخ اولياء - درختان ابوجهل - چشمه خانی - چشمه بیدو - منطقه دوگوش - آب انبار ملک منصور خان - بوستان آزادی (که در جنوب کشور کم نظیر می باشد) را نام برد.

سد مخزنی رئیس‌علی دلواری

سد مخزنی رئیس‌علی دلواری در بخش شبانکارهو در ۶۰ کیلومتری شهر برازجان (مرکز شهرستان دشتستان) در استان بوشهر ایران قرار دارد. این سد، در جنوب غربی ایران و در ۷۳ کیلومتری شمال شرقی بوشهر، بر روی رود شاپورساخته شده‌است. مهم‌ترین اهداف ساخت این سد، آبیاری ۲۴ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی، تولید سالانه ۹۶ هزار مگاوات انرژی برق آبی، کنترل سیلاب، ایجاد اشتغال، چلوگیری از بروز خسارات ناشی از سیل به زمین‌های کشاورزی، نخلستان‌ها و تخریب سواحل رودخانه‌ها بوده‌است.

کاخ کورش

این کاخ که در جنوب شرقی برازجان قرار دارد در سال 1350 توسط هیات باستان شناسی مورد حفاری و کاوش قرار گرفت و از قصور دوران هخامنشی شناخته شد . در گزارش هیات مذکور درباره این کاخ آمده است : بدون شک کاخی که امروز توسط هیات علمی باستان شناسی مورد کاوش قرار گرفته است ، تا دریا فاصله چندانی نداشته و به عنوان یک کاخ ساحلی در حاشیه خلیج فارس مورد استفاده قرار می گرفته و نمایشگر سیاحت دریایی هخامنشیان در منطقه جنوبی ایران بوده است . این کاخ در نوع خود بی نظیر و از جمله بناهای تاریخی و مفاخر ملی است . کاخ دیگری از کورش هخامشی هم اخیرا در منطقه چرخاب برازجان کشف شده است . (( عملیات حفاری در نیمه آذر ماه 1380 به مدت 80 روز و به سرپرستی آقای علی اکبر سرفراز انجام شد و تالا ر کورش متشکل از 12 عدد پایه ستون در دو ردیف شش تایی در مجاورت هم نمایان شد . ))

کاخ بردک سیاه

این کاخ در شمال برازجان قرار دارد. سبک معماری و مصالح بکار رفته در آن ، نشان می دهد که بعد از کاخ پاسارگاد دو کاخ کورش در برازجان ساخته شده است . این قصر که دارای ده ستون در دو ردیف می باشد ، به جهت بکار رفتن سنگ سیاه در زیر پایه های ستون به این اسم نامیده شده است . به این بنا برم سیاه بردک هم می گویند .

گور دختر

مقبره ای است در روستای پشت پر از توابع دشتستان که شبیه مقبره کوروش هخامنشی است این مقبره منسوب به دختر یا خواهر کوروش است . (( نکته قابل ذکر اهمیت بنای گوردختر از لحاظ ارتباط معماری هخامنشی یا معماری عیلامی است . ))

تل مر

این تپه باستانی که در جنوب برازجان و نزدیک کاخ کوروش قرار دارد از تپه های دوره عیلامی و هخامنشی است . ارتفاع آن در حدود 15 متر و قطر آن در حدود 50 متر بوده و شامل آثاری از دوره های مذکور است و به جهت مدور بودن آنرا مر نامیده اند . مر در گویش محلی به معنای گرد و مدور می باشد .

تل پهن

تل پهن تپه ای است نزدیک کاخ کوروش در برازجان در این تپه آجرهایی با ملاط ضخیم قبر پیدا شده که نشان دهنده ی ارتباط این آثار با دوره ی عیلامی است .

تل خندق

زمین وسیعی است در شمال برازجان که تپه های زیادی در آن وجود دارد . در این محوطه بقایای قلعه ای دیده می شود که آثار خندقی در اطراف آن نمایان است . تعدادی سکه و سفال لعابدار و قطعات آجر شبیه به دوره اشکانی هم در محل پیدا شده است . همچنین در آنجا بقایای دیوارهایی یافت شده که مصالح آنها مخصوص دوره ساسانی است .

تل طلسمی tol - telesmi

تپه ی است در جنوب برازجان که شامل آثاری از دوره ساسانی است . گل میخهایی نیز ا زتمدن عیلامی در آن یافت شده است .

تل جوهریtol-ejowhari

این تپه نیز از تپه های باستانی است که اینک از محلات شهر برازجان محسوب می شود و دارای آثاری از دوران هخامنشی و عیلامی است .

تنب گرو tonbe gorow

محوطه وسیعی است که آثار دیوارهایی از قلوه سنگ و ملاط گل در آن دیده می شود . در این محوطه دو مخزن مدور آب وجود دارد که سطح دیوار و دهانه ی آن ساروج کاری شده است . این محوطه در 12 کیلومتری شرق برازجان قرار دارد .

کوشک اردشیر

بقای کاخی است در روستای پشت پر از توابع شهرستان دشتستان که در بالای آن ستونی سنگی قرار دارد . از این ستون احتمالا برای دیده بانی یا خبر رسانی استفاده می شده است . این بنا شباهت زیادی به کاخ اردشیر در فیروز آباد فارس دارد .

توزبرازجان

نام شهری یاستانی است که از آن در کتب مختلف به اسامی گوناگونی نامبرده شده و در اشعار قدما اغلب بدون تشدید به کار رفته است . در آن شهر پارچه هایی بافته می شد به نام توزی که شهرت جهانی داشت و از صادرات مهم به شمار می رفته است . مورخان و سیاحان متقدم اغلب از مرغوبیت و زیبایی و اشتهار آن پارچه ها سخن به میان آورده اند ، اما از نظر موقعیت مکان بافتن آنها ، نظر واحدی ندارند .

کاروانسرا برازجان

یکی از آثار دوره قاجاریه ، کاروانسرایی است که به دستور میرزا ابولحسن خان مشیر الملک در برازجان ساخته شده است و بنا به نوشته فارسنامه ناصری : (( نزدیک به چهل هزار تومان رواج به خرج او رفته است و مانندش در بسیاری عمارت و استحکام بنیان کاروانسرایی در فارس نباشد )) و در کتاب آثار عجم هم آمده است : (( کاروانسرایی بسیار بزرگ و با شکوه در برازجان است که از بناهای مرحوم حاجی مشیرالملک است و به معماری حاجی محمد رحیم . الحق تماشای این کاروانسرا کمتر از سیاحت شهری نیست . عمارات عالیه از تحتانیه و فوقانیه دارد و چند طرف خلوت در آن ساخته تمام از سنگ و گچ ، چنانچه با لشکر کثیری بدان سرا فرود آیند ، همه را ممکن باشد . ) ) مردم دشتستان به این کاروانسرا دژ می گویند

آب‌انبار درخت‌ يا تنب‌ كرو برازجان

اين‌ آب‌انبار در 12 كيلومتري‌ شرق‌ برازجان قرار دارد و در حال‌ حاضر حداقل ‌داراي‌ دو مخزن‌ آب‌ است‌ كه‌ به‌ قطري‌ حدود 4 متر به‌ صورت‌ دايره‌اي‌ در كف‌ زمين‌ كنده‌ شده‌ است‌.

دژ برازجان

اين‌ دژ كه‌ در مركز شهر برازجان قرار دارد تا مدت‌هاي‌ مديدي‌ به‌ عنوان‌ زندان‌ مورد استفاده‌ قرار مي‌گرفت‌ و در اصل‌ كاروانسرايي‌ از دوره‌ قاجاريه‌ است‌ كه‌ ويژگي‌هاي‌ منحصر به‌ فردي‌ دارد و به‌ عنوان‌ يك‌ اثر ملي‌ به‌ ثبت‌ رسيده‌ است‌.

رودخانه دالكي‌ ‌برازجان

اين‌ رود از ارتفاعات‌ دشت‌ ارژن‌ در غرب‌ شيراز سرچشمه‌ مي‌گيرد و پس‌ از دريافت‌ آب‌ رودخانه‌هاي‌ سرخون‌ و شيرين‌ رود و اتصال‌ به‌ رودخانه‌ شاپور در نزديكي‌ روستاي‌ رمله‌ به‌ خليج فارس مي‌ريزد. رود دالكي‌ بويژه‌ در قسمت‌هاي‌ شمالي برازجان باغات ‌، نخلستان‌ها و كشتزارهاي‌ وسيعي‌ را مشروب‌ مي‌سازد. سد شبانكاره‌ در نزديكي‌ بخش‌ سعدآباد بر روي‌ اين‌ رودخانه‌ احداث‌ شده‌ است‌. اطراف‌ سد و پوشش‌گياهي‌ بخش‌ شمالي‌ رودخانه‌ ، امكانات‌ لازم‌ را جهت‌ بهره‌برداري‌ تفرجي‌ و گذران‌ اوقات‌ فراغت‌ مردم‌ و گردشگران‌ را فراهم‌ آورده‌ است‌.

آبگرم‌ برازجان‌

اين‌ چشمه‌ در 12 كيلومتري‌ مسير جاده‌ برازجان به کازرون و در فاصله‌ 6 كيلومتري ‌جنوب‌ روستاي‌ دالكي‌ قرار دارد و داراي‌ خواص‌ درماني‌ براي‌ بيماريهاي‌ پوستي‌ است‌.

آب‌گرم‌ دالكي‌ برازجان

آبگرم‌ دالكي‌ در 18 كيلومتري‌ شهر برازجان به‌ سمت‌ کازرون ، بين‌ روستاي‌ دالكي‌ و شهر برازجان‌ قراردارد. آبدهي‌ اين‌ چشمه ‌، 18 ليتر در ثانيه‌ و از خواص‌ درماني‌ برخوردار است‌. آب‌ اين‌ چشمه‌ دررديف‌ آب‌هاي‌ سولفات‌ كلسيم ‌، كلرور سديم‌ و گوگردي‌ داراي‌ منيزيم‌ گرم‌ است‌.

آبگرم‌ خانيك‌ يک و دو ‌برازجان

اين‌ چشمه‌ها در يك‌ كيلومتري‌ روستاي‌ خانيك‌ در منطقه‌ برازجان‌ قرار دارند و ازخواص‌ درماني‌ قابل‌ توجهي‌ نيز برخوردار هستند. آب‌ آنها در رديف‌ آب‌هاي‌ سولفات‌ كلسيم‌ همراه‌ با منيزيم‌ و كلرور سديم‌ ولرم‌ است‌.

شاهزاده ابراهیم (ع)

این بقعه در جنوب شرقی شهر برازجان و در کنار روستای "نی‌نیزک" قرار دارد. شاهزاده ابراهیم (ع) فرزند امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) است که در نزدیکی روستای نی‌نیزک به شهادت می‌رسد و روی تپه‌ای به نام "له‌له پرچین" در کنار این روستا دفن شده است. این مکان مقدس به علت داشتن طبیعتی زیبا و دیدنی و همچنین کرامت‌های امام‌زاده باعث شده زائران بی‌شمار را به طرف خود دعوت نماید.

منابع طبیعی سرکره

یکی از دیدنی‌ترین مناطق شهرستان دشتستان منابع طبیعی "سر کره" است که در جنوب شهر برازجان قرار دارد و در اواخر زمستان و اوائل بهار یکی از زیباترین و سرسبزترین مناطق شهرستان دشتستان است که مسافران بی‌شماری را به طرف خود دعوت می‌نماید.

آرمگاه شیخ منصور خزاعی

این اثر در جنوب روستای زیارت از توابع بخش مرکزی شهرستان دشتستان قرار دارد و مربوطه به دوره‌ی اسلامی است. این بنا که در سال‌های اخیر مرمت و بازسازی شده یکی ازبناهای بسیار زیبا است که دیدن آن لازم به نظر می‌رسد.

بقعه آقا میر هداف

این بقعه مربوط به میرهداف یا پیرهداف است که مردم شهرستان دشتستان اعتقاد خاصی به آن دارند. این بنا مربوط به دوره‌ی اسلامی است و می‌گویند این پیر در حمله مسلمانان به شهر توز کشته شده است. این بقعه در نزدیکی شهر سعدآباد قرار دارد.

پل مشیر

این پل زیبا و دیدنی در شمال شهر دالکی قرار دارد و در نوع خود بی‌نظیر است. ساخت آن دوره‌ی ساسانیان صورت گرفته. گرچه قبلاً تاریخ ساخت آن را دوره‌ی قاجاریه می‌دانستند ولی در بازدید جدید دکتر "سرفراز" از این بنا معلوم شده که این بنای مهم مربوط به زمان ساسانیان است. این بنا در سمت چپ جاده‌ی برازجان به شیراز قرار دارد.

نیایشگاه مند

نیایشگاه مند مربوط به دوره اشکانیان - دوره ساسانیان است و در شهرستان دشتی، روستای وراویواقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت۲۰۹۵به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است.

آبشار زیرراه

آبشار زیرراه در روستای زیرراه از توابع بخش سعدآباد شهرستان دشتستان در استان بوشهر ایران.این آبشار از جاری شدن چند رشته قنات بوجود آمده است.

آبشار فاریاب پشتکوه

آبشار فاریاب پشتکوه در روستای فاریاب در شهرستان دشتستاندر استان بوشهر ایران.

این آبشار از به هم پیوستن آب چشمه‌های منطقه فاریاب دشتستان، رود فاریاب و آبشار زیبای آن تشکیل می‌شود. با توجه به دمای بالای استان و کم آبی در این منطقه، آبشار فاریاب و چشمه سارهای اطراف آن بسیار مهم تلقی می‌شوند. مهمترین چشمه این منطقه چشمه تنگ فاریاب است که اهالی روستای فاریاب برای آبیاری باغ‌های خود از آن استفاده می‌کنند.

غار چهل خانه

غار چهل خانه واقع در شهر سعدآباداز توابع بخش سعدآباد شهرستان دشتستان یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهردر جنوب ایراناست.

در شمال شهر سعدآباد دشتستان بوشهر رشتهکوهی است که مشرف به رودخانهشاپور است. در ارتفاعات این کوهتعدادی اتاق شبیه به غارهایصخره‌ای و حجاری شده دیده می‌شود که یک مجموعهٔ بسیار زیبا را تشکیل می‌دهند. اندازه‌های داخلی اتاق‌های «غار چهل خانه» در ابعاد گوناگونی است. به دلیل ضعف نوع جنسیت سنگ کوه بر اثر عوامل طبیعی و فرسایش مثل سیلدچار تخریب شده‌است. ورودی این دخمهبه شکل ذوزنقه بوده و در داخل آن طاقچه‌هایی در اشکال مختلف تعبیه شده‌است. طبق کارشناسی‌های مختلف به عمل آمده این مجموعه یکی از مراکز ادیانبوداگری در روزگار گذشته بوده ولی به علت اینکه ادیان غیر ملی مانند بوداییدر ایران پیشرفتی نداشته‌اند و این دین در ماوراالنهرو خراسانو بلخبه طورمختصر رایج بوده احتمال صدق چنین نظری ضعیف است. اما با توجه به اشراف آن به رودخانه و قرار گرفتن چهره آن به سمت مخاور احتمال بیش تری وجود دارد که یکی از مراکز ادیان رسمی و ملی ایران در عهد ساسانیانباشد.

کنگان

شهرستان کَنگان (به لهجه محلی: کَنگون) یکی از شهرستان‌های استان بوشهر در جنوب ایران است. کنگان از شمال به شهرستان جم، از جنوب خلیج فارس، از غرب به بندردير، و از سمت شرق به عوینات محدود می‌گردد.

شهرستان‌ كنگان‌ در منتهي‌ اليه‌ جنوب‌ شرق‌ استان‌ در نوار ساحلي‌ خليج فارس قرار دارد. بندر طاهري‌ كه‌ ازتوابع‌ آن‌ است‌ در قرن‌ چهارم‌ هجري‌ اهميت‌ بازرگاني‌ بسيار داشته‌ است‌ و بندر سيراف‌ در غرب‌ اين‌ ناحيه‌ در زمان ‌استخري‌ و مقدسي‌ بزرگترين‌ بندر ايران‌ در خليج‌ فارس‌ بود كه‌ بعد از شيراز بزرگترين‌ شهر ايالت‌ اردشير خوره‌ به ‌شمار مي‌رفت‌. علاوه‌ بر آثار به‌ جا مانده‌ مذكور، چشمه‌ آب‌ گرم‌ ميانلو در شمال‌ كنگان و‌ قلعه نصوری از ديدني‌هاي‌ اين‌شهرستان‌ است‌.

عسلویه

عسلویهشهری از توابع شهرستان کنگانو یک منطقه عظیم صنعتی از توابع استان بوشهردر جنوب ایران است. این شهر کوچک در دوازه کیلومتری شرقی روستای نخل تقی و در هفت کیلومتری روستای بیدخون و در کرانه خلیج فارس واقع شده‌است.

رودخانه‌ مند - كنگان‌

اين‌ رودخانه‌ از ارتفاعات‌ شمال‌ شرقي‌ کازرون و ارتفاعات‌ شمال‌ غربي شيراز سرچشمه ‌مي‌گيرد و در جنوب‌ بندر كنگان‌ وارد خليج فارس مي‌شود. شيب‌ اين‌ رودخانه‌ ملايم‌ و عرض‌ آن‌ گاه‌ تا 25 مترمي‌رسد. اين‌ رودخانه‌ از طرف‌ كازرون‌ به‌ استان‌ بوشهر جاري‌ است‌ و قسمتي‌ از دهستان‌ شبانكاره‌ را آبياري ‌مي‌كند و سپس‌ به‌ رودخانه‌ دالكي‌ مي‌پيوندد.

چشمه‌ آب‌ معدني‌ مير احمد - كنگان‌

اين‌ چشمه‌ در غرب‌ ميراحمد در 60 كيلومتري‌ جاده‌ بوشهر – بندر عباس قراردارد. آب‌ چشمه‌ ‌ ميراحمد در رديف‌ آب‌هاي‌ سولفات‌ كلسيم‌ همراه‌ با منيزيم‌ و كلرور سديم‌ و لرم‌ است‌.

ساحل زیبای نایبند

منطقه حفاظت‌شده نای‌بند منطقه در ۳۲۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر شامل خلیج نای بند، منطقه حفاظت شده نای بند و جنگل‌های حرای (مرزهای عسلویه، بساتین و هاله) است. این منطقه با وسعت ۲۲هزار و 500 هکتار بصورت دماغه مرتفع در ساحل جنوبی خلیج نای بند قرار دارد.

گونه‌های کل و بز، قوچ و میش، و گونه نادر جبیر و جیرفتی را در بر دارد.در چشم انداز طبیعی این منطقه دارای خورهای متعدد، جنگلهای حرا، سواحل ماسه‌ای و درختان کهنسال انجیر معابد، دشتهای مشجر دره‌های عمیق و صخره‌ای وجود دارد.

این منطقه از نظر تنوع جانوران وحشی منحصر به فرد است و دارای میش و قوچ، کل، بز وحشی، آهو، جبیر و پلنگ است. جبیر را آهوی هندی و آهوی کویری نیز می‌نامند. جبیر کمی کوچکتر از آهو با پوست اُخرایی رنگ است که رنگ سفیدی در زیر شکم دارد. شاخ آن مستقیم با انحنایی در طرف جلو است که پیچ قلاب مانند نوک شاخ آهوی ایرانی را ندارد.

پارک ملی دریایی نایبند با مساحت ۴۹ هزار و ۸۱۵ هکتار در دو استان بوشهر و هرمزگان قرار دارد.

مجموعه پارک ملی دریایی زیر نظر اداره کل محیط زیست شهرستان کنگان است. حدود ۲۷ هزار هکتار این منطقه دریایی و بقیه خشکی است.

بندر طاهری - سیراف(باستانی تاریخی)

بندر طاهری از توابع اين شهرستان در قرن چهارم هجری از اهميت بازرگانی زيادی برخوردار بود. خرابه های بندر سيراف در باختر اين ناحيه در زمان «استخری» و «مقدسی» بزرگ‌ترين بندر ايران در خليج‌فارس‌بود‌و تمام كالاهايی كه از طريق دريا به ايران وارد می شد در آن بندر توزيع شده و بعد از شيراز بزرگ ترين شهر اردشير خوره بوده است. مجموعه شواهد تاريخی موجود نشان‌گر آن است كه شهرستان كنگان نسبت به ساير شهرستان های استان از اهميت سوق الجيشی و بازرگانی و تاريخی جالب توجهی برخوردار است.

بندر باستانی دیر

بندر دیر در جنوب استان بوشهر واقع شده و با مرکز استان ۲۰۸ کیلومتر فاصله دارد.

ساحل بندر دَیّر یکی از زیباترین مکان‌های ساحل و دریا می‌باشد. سه اسکله اصلی معروف آن، صادر کننده و تامین کننده ماهی و میگو به داخل و خارج کشور است.

وجود ناحیه بردستان و بندر بتانه در اطراف دیر و آثار تاریخی باقی مانده حکایت از سوابق تاریخی این شهر دارد. در عصر عیلامی‌ها نیز بتانه را بتنه می خوانده‌اند که هر سال در این شهر بازار بزرگی بر پا می شده‌است.

بنادر دیّر، بتونه و بردستان در عصر ساسانیان معمور و آباد بوده‌اند.

این بندر از سه مسیر به خارج از شهر راه دارد، مسیر ساحلی، مسیر بزرگراه سیراف به استان بوشهر و از جاده فیروزآباد به استان فارس راه پیدا می‌کند.

در مسیر ساحلی به این بندر در منطقه بردخون در غرب این بندر جزایر ام الگرم ، تهمادو ، نخیلو و خور خان در کنار سواحل نیلگون خلیج فارس فضای بسیار مناسب و زیبایی برای گردش و تفریح مسافران نوروزی است که هر ساله مسافران زیادی را به سوی خود می‌کشاند.

بندر دیر بزرگترین اسکله صیادی کشور را در خود جای داده است. ماهی و میگوی این بندر در دنیا بی‌نظیر است و در همه ایام این غذای پروتئین‌دار را می‌توان در این بندر به دست آورد.

در این شهرستان مکانهای دیدنی زیبا و جذاب وجود دارد که از همه زیباتر ساحل بکر و زیبای این بندر در ساحل خلیج‌فارس است که در کنار ساحل این بندر امکانات زیادی برای رفاه مسافران نوروزی تدارک دیده شده است.

ز دیگر نقاط دیدنی این بندر اسکله و موج‌شکن بزرگ این بندر است که شهرداری برای گشت دریایی مسافران نوروزی تعداد زیادی قایق گشت دریایی در نظر گرفته است که بسیار جالب ودیدنیاست.

این بندر بقاع متبرک و اماکن مقدسه زیادی دارد که از این جمله امام‌زاده امیر دیوان، امام‌زاده سید جمال الدین، امام زاده شاه پیر غریب، امام زاده شاه ابوالقاسم، پیر دختر ، امام زاده بی‌بی حکیمه، امام زاده سید صفا ، شاهزاده محمد، امام زاده سید محمد و امام‌زاده بی‌بی دولت را می‌توان نام برد.

گنبد نمکی جاشک

کوه جاشک، کوه نمک یا گنبد نمکی جاشک در استان بوشهر، یکی از بزرگ‌ترین و فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبه‌های طبیعی استان بوشهر است که در بهمن سال ۱۳۸۶ بعنوان اثر طبیعی ملی فسیلی به عنوان یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به ثبت رسید که اکنون در اختیار محیط زیست قرار گرفته و محیط بانی آن در روستای جاشک از توابع دهستان آبدان شهرستان دیر در آینده نزدیک ایجاد می‌شود.

مهمترین خصوصیات بارز و متفاوت کوه نمکی جاشک به نوع نمکهای این کوه نمکی، گنبدها و غارهای منحصر به فرد، آبشارها، بلورها و... می‌توان اشاره داشت.

قلعه حصار

قلعه حصار قلعه‌ای تاریخی واقع در روستای حصار بخش امام حسن شهرستان بندر دیلم بوشهر و یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهردر جنوب ایراناست. این قلعه در «قلعه حصار آقا خان لیرادی» دیلم قرار دارد. حدود ۱۱۰ سال توسط آقا خان لیرادیو حاکم دهقان لیرادیساخته شده‌است.

مساحت قلعه ۴۰۰۰ متر مربع است و دارای چهار برجاست که محل نگهبانی تفنگچیان خارک بوده‌است. قلعه دارای ۱۵ اتاق و یک حماماست که حمام دارای خزینه بوده و همیشه آب گرم داشته‌است. پوشش سقف از بوریاو چوببسیار محکمی به نام چندلجهت تیرپوش استفاده شده‌است. اتاق‌ها از چوب ساجبوده و از ملاطی محلی به نام چاری نیز استفاده شده‌است. در قسمت پایین ساختمان زیر زمین‌هایی درست شده که مخصوص مرغو خروسو قسمتی مربوط به نگهداری گندمو جوبرای سال آینده بوده‌است. این ساختمان که در حقیقت حیاط اندرون خان بوده، دارای چندین قسمت مختلف می‌باشد. قسمت آشپزخانه، نان پُختنخدمت گزاران، قسمت مخصوص تهیه ماستو جمع آوری روغنو کره و قسمتی نیز مخصوص زندگی سپاهیان بوده‌است. ارتفاع ساختمان بیش از ۷ متر است. این بنا از قلاع زیبای حاشیهٔ خلیج فارساست که در بزرگی و وسعت چشم گیر است.

منطقه حفاظت‌شده مُند

منطقه حفاظت‌شده مُند در بخش بردخوناز شهرستان دیر استان بوشهر ایران در ۱۳۰ کیلومتری جنوب بندر بوشهرمی‌باشد.

چهار جزیره عمده سواحل خلیج فارس از جمله زیستگاههای لاک پشتهاو پرندگان و پرستوهای دریایی و محل لانه گذاری و تخم گذاری آنا در منطقه حفاظت شده مند می‌باشند که به ترتیب از شمال به جنوب از قرار زیرند:

جزیره‌ام سیله (خان) - جزیره تهمادو (جبرین) - جزیره نخیلو - جزیره‌ام الکرم

جم

این شهرستان از شمال و شرق به بخش اسیر در شهرستان مهر از استان فارس ،از جنوب به شهرستان کنگان و از غرب به شهرستانهای دشتی و دیر محدود می‌شود.

این شهرستان از یک طرف به شهرستان فیروز آباد از توابع استان فارس متصل از طرف دیگر از طریق اتوبان ۴ خطه جم - عسلویه به شهرستان کنگان و منطقه عسلویه قطب اقصادی انرژی ایران متصل گردیده است . جم از مناطق کوهستانی و خوش آب وهوای استان بوشهر است. وجود منابع کاری فراوان در این منطقه جم را به یک شهرستان مهاجر پذیر تبدیل کرده است که نتیجه آن ورود فرهنگ‌های گوناگون به این منطقه است. با پیشرفتی که شهرستان جم در سالهای اخیر داشته است انتظار می‌رود بزودی جم به یکی از شهرستانهای بزرگ در استان بوشهر مبدل گردد .

کوه پردیس (پدری)

این کوه به عنوان یکی از عجایب شهرستان جم محسوب می‌شود و پژوهشهای بسیار زیادی روی این کوه انجام شده که دارای نتایج جالب و شگفت‌آوری بوده و تعابیر مختلفی را به جا گذاشته است.

این کوه در قدیم با عنوان کوه جم، پوز یا پدری نامیده می‌شد چون قله این کوه شبیه پوز است. اما در کتاب اوستا از این منطقه به "ور جم کرد" نام برده می شود به همین دلیل نام جم نیز بر آن گذاشته شده اما یک پژوهشگر با استفاده از نام "پدری" که نام رسمی کوه و به معنی پارادایس یا بهشت اوستاست، واژه پردیس را برای آن انتخاب کرد به همین دلیل اکنون از واژه پردیس در کل کشور برای اماکن، مناطق حتی نام دختران نیز استفاده می شود.

قله این کوه که رفته رفته از ارتفاع آن کاسته شده، نزدیک‌ ترین نقطه کره زمین به خورشید، ‌است زیرا در نزدیکی خط استوا بلندترین ارتفاع، قله همین کوه‌ است. حتی اورست حدود هزار متر از پوز پدری پائین‌تر است و یک قله مستقل جداگانه محسوب می‌شود.

مغناطیس فوق العاده قوی کوه در جهان زبانزد است و اگر در فاصله ۵۰ تا ۱۰۰ متری کوه یعنی تقریبا انتهایی ترین نقطه مشخص اسفالت با ماشین توقف کنی و ترمز دستی را بخوابانید ، ماشین بجای سر پائینی به نرمی به سمت کوه کشیده می شود که البته همین مغناطیس برای رانندگان نا آشنا بسیار دردسر ساز بوده و تا کنون تعداد زیادی از خودروها بی اختیار با کوه تصادف کرده اند . (این مطلب تایید نشده است)

این منطقه خرمای ویژه نیز تولید می کند که به نام خرمای خصه معروف است و کاملا در شیره خود غرق می شود یعنی یک کاسه آن ظرف سه ساعت پر از شیره می شود و اندازه این خرما اندازه آلبالو بود و به جهت همان خواص دارویی منطقه تماما” برای ساخت قندهای رژیمی برای بیماران دیابتی صادر می شود، نکته جالب دیگر رویش درخت زیتون در دامنه شمالی کوه حد فاصل شهرستان جم تا روستاهای چاهه و دره پلنگی می باشد که در آب و هوای آن منطقه بسیار بعید می نمود .فعلا سندی برای قدمت چاهه و دره پلنگی وجود ندارد ولی علائم مشهودی از غار نشینی مشاهده ، و فسیل های مختلفی در این منطقه به وفور پیدا شده است

در لایه های زیرین این کوه معدن عظیمی از آب خنک و فوق العاده سالم وجود دارد ، آن هم در اطراف عسلویه !مردم چاهه و جم ، کوه پردیس را فوق العاده مقدس و محترم می شمارند ، و به استناد علائم موجود در آتشکده احتمالا یکی از اولین مکانهایی بوده که نفت در آن سوزانده شده است .با افتتاح جاده فیروز آباد به عسلویه توسط پتروشیمی ، رفتن به این منطقه خیلی میسر تر و راحت تر شده است . پتروشیمی با تاسیس سه شهرک بزرگ در این منطقه اقدام به تاسیس فرودگاه جم نموده و چهارشنبه هر هفته یک پرواز به مقصد جم انجام می شود که امکان بسیار خوبی برای سفر به این منطقه اعجاب انگیز است .

جنگل گلو بردکان

یکی از مناطق نمونه‌ی گردشگری در شهرستان جم استان بوشهر ، جنگل گلوبردکان واقع در بخش ریز این شهرستان است. این جنگل با داشتن درختان بسیار سایه‌گستر و رود تقریباً دائمی همه ساله پذیرای مهمانان بسیاری است.

جنگل گلوبردکان ریز از جمله مناطقی است که عید نوروز بسیار پر تردد و مهمان‌پذیر بوده و به دلیل وسعت نسبتاً زیاد تعداد زیادی از مسافران نوروزی و مردم بومی می‌توانند از محیط مفرح آن استفاده کنند.

بناها وآثار تاریخی شهرستان جم

حمام محمد علی خان جمی (دوره قاجاریه)
آسیاب علی‌آباد (طاحونهٔ حاجی مظفر)
آتشکده شهرخاص
گور دخمه های اکبر آباد
تخته سنگ نقش بز روستای بید پیه
آب انبار های دوره ساسانی رشته کوه مهر و کشتی
سدهای ساروجی منطقه ( چم برکه,اکبرآباد,قصاب,دایو,گیر کلات,چم چشمه...)
خانه های گبری روستای قصاب (متاسفانه توسط شرکت نفت و گاز زاگرس جنوبی تخریب شده)
قلعه سی سواران روستای دولنگه
نقش برجسته قدمگاه روستای پلنگی
آسیاب های شهرخاص, بید پیه, علی آباد و...
نر و لاس فاریابهای اکبرآباد و...
برکه های ساروجی تل قلعه,برکه نیشترو,قصاب, اکبرآباد,چم برکه و...
آثار ساروجی کوه صعب العبور روستای حرمی
سد و گورستان تاریخی و باغهای روستاهای غربه و دایو

مشاهیر و شخصیتهای شهرستان

مرحوم محمد علی خان جمی نماینده حکومت,شاعر و خادم اهل بیت
مرحوم ایت الله فاضل جمی شاعر,ادیب و روحانی
مرحوم جواد خان ملقب به جم پور نماینده حکومت وقت
مرحوم یوسفی شاعرو تاریخ دان
مرحوم کامران (موسس مدرسه کامران سابق ولیعصر^(عج) فعلی )
مرحوم حمزه خان بهادری(موسس مدرسه سروش اکبر آباد)
مرحوم جمرتبه ادیب و تاریخ دان
مرحوم شیخ محمد تقی راستین روحانی برجسته منطقه
مرحوم علی بابایی شاعر
مرحوم فتحی شاعر روشن ضمیر
مرحوم علی اکبر خان ملقب به بهادر السلطنه حاکم جم و شاعر

ومعاصر :

حاج علی یگانه ( کارمندسابق کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان, بنیان گذار مدارس عشایری منطقه, …)
اکبر سعادت طلب شاعر طنز پرداز
طالب موذنی دکترای برق و مخابرات دانشگاه نوادا امریکا
دکتر اسدی دکترای هسته ا

و همچنین:

- مناظر زیبای گود لح (چشم‌اندازهایی زیبا در پشت کوه‌های بهرباغ و علی‌آباد) - حمام محمد علی خان دوره قاجاریه - آسیاب علی‌آباد (طاحونهٔ حاجی مظفر) - رشته قنات قره چناق - تنگ حنا - بنو تنگمان - طاقو - حنوط - باغ پدری – قلعه سی‌سواران-باغ‌های بیدخوار، نرگسی، بیدبلند، کوری، منظر، حاجی آباد،صیدی،پهگو،فرامرزی،انارستان،دوتوولی،کوهچر و دیگر روستاهای زیبای جم و ریز - مناطق باستانی دایو و گلوقلات (گیر کلات) - پیر گلدسته - سد و گورستان تاریخی و باغهای روستای غربه - بناهای تاریخی روستای حرمیک-رشته قنات قدیمی روستاهای تشان ودرهبان. زیارتگاه کوهستانی قدمگاه,امامزاده دستشور( کنار روستای دایو) و دره زیبای مجاور روستای دره پلنگی ووقنات باستانی پدری وبینجیشکواز نقاط دیدنی این شهرستان است. - باغ‌های لیمو و زیتون - پیر بی‌بی بانو - پیر بیراهه آبگرمک(امامزاده جعفر)(باغها و آبشارهای زیبا) –

بندر دیلم

قرائن نشان مي دهد كه قدمت اين بندر به دوره هخامنشي مربوط مي شود ، كه وجه تسميه آن به خوبي روشن نيست . چرا كه در ادوار مختلف اين منطقه اسمهايي داشته است . بندر تيلمون (ديلمون) برگرفته از: نام قديم بحرين و سـرانجام بنــدرديلم نــامهايي بوده انـد كه بـه اين شهرستان اتلاق گرديده است.
و نام هاي ذكرشده ديگري درتاريخ است كه اين شهر را ديـل، ديلـه هم ناميده اند.
در دوره هخامنشي دو رشته راه، پارسارگاد و تخت جمشيد را به هرمز، بندرديلمون و آستانه دركرانه خليج فارس مربوط مي ساخته كه بنادر ديلمون ، هرمز و ريشهر ( بوشهركنوني ) در دوره مذكور از مراكز تجاري بوده اند، صدور روغن چراغ ، نفت از بندر شينيز (سينيز) باقي مانده از دوره ساسانيان و پارچه هاي كتاني و فلزات گرانقيمت مرسوم بوده است.
آثــار پنج شهــر تاريخي با نامهاي سينيز (شينيز) ، اسلجان، مهروبان، سنجاهان و قوستان از دوره هاي قبل از اسلام در اين شهرستان كشف و به ثبت رسيده است كه با وجود اسناد تاريخي و سفرنامه هايي ازجمله
سفرنامه ناصرخسرو ، [وآثار باستانی ] تاريخ اين شهرستان بين 2300 الي 2500 سال اعلام گرديده است...

بندر مهرویان(تاریخی باستانی)

بندر قدیمی مهروبان در 24 کیلومتری شمال بندر دیلم قرار داشت. آثار خرابه های این بندر هم اکنون درمحلی به نام تل امام زاده مشهود است. حدود 20 کیلومتری بندر دیلم در حوالی خور امام حسین که امروزه یکی از مراکز تاسیسات نفتی جنوب است آثار خرابنه های بندر سی نیز باقی مانده است.

مهروبان، مهرویان، ماهی رویان و یا ماهی روان که بعضی از جغرافی نویسان و مورخان در محل و موضع آن دچار تردید و اشتباه شده اند، در حقیقت در چهار فرسخی یا 24 کیلومتری شمال بندر دیلم امروز قرار داشته است. این بندر بندری پر رونق و معروف بود. پس از ویرانی بندر مهروبان، که گویا در عصر مغول یا کمی قبل از آن روی داده است، بر رونق بندر دیلم افزوده شده است. اگر چه نام بندر دیلم را در نوشته های 150 سال اخیر می بینیم اما از چند قرن قبل از این نیز دارای رونق بوده است. این بندر در 12 فرسخی جنوب شهرستان بهبهان در استان خوزستان، و در 36 فرسخی شمال غربی بندر بوشهر در ساحل دریا قرار گرفته است. آثار بازمانده بندر استخر و بندر ابوالهوا در فاصله هجده کیلومتری بین بندر دیلم و بهبهان دیده می شود. امروزه بندر دیلم مرواریدی کوچک بر تارک خلیج بزرگ فارس است. مسیرهای ارتباطی به این شهرستان عبارتانداز:

راه اصلی بندر دیلم – گناوه به سمت جنوب شرقی به طول 67 کیلومتر
راه فرعی بندر دیلم – هندیجان – بندر ماهشهر به سمت شمال غربی
راه فرعی بندر دیلم – سردشت – بهبهان

بندر سینیز(تاریخی باستانی)

سی‌نیز یا شی‌نیز بندری باستانی در بخش امام حسنکنونی واقع در شهرستان دیلم استان بوشهر بوده‌است که در ناحیه شمالی استان بوشهر میانه دو بندر مهروبان و جنابه (گناوه) قرار داشته و صنعت پارچه‌بافی آن شهرتی جهانی داشته، متون ادبی از بزرگان سینیز بخوبی یاد کرده‌اند. بندر سینیر به همراه غربی‌ترین بندر استان بوشهر یعنی بندر "مه رویان"(بندر دیلمکنونی) و تا شرقی‌ترین بندر یعنی بندرهای سیراف(طاهری کنونی) و نای‌بند، همه بندرهای باستانی قدیمی و استراتیژیک استان بوشهرند. بنادر مهروبان وسی‌نیز از منضمات ریشهرباستانی یا ریو اردشیر کهن بوده‌اند.

سی‌نیز یکی از محوطه‌های تاریخی – باستانی دهستان لیراویاست، تل و تپه‌های به جا مانده از شهر تاریخی سینیز در میانه روستاهای حصار، گاودار، بنه‌احمدون و بندر امام حسن می‌باشد.

در دوره ساسانیان سی‌نیز در جایگاهی بلند از علم و فرهنگ و تمدن قرار داشت به طوری که دارای یک مرکز علمی (دانشگاه) و کتابخانه‌ای بزرگ بود. از نظر وضعیت دریایی، کشاورزی و صنعتی نیز سی‌نیز دارای رونق فراوان بوده است. پنبه مصری از عمده ترین واردات این بندر بوده و کشت کتان و کارگاههای بافندگی و روغن چراغ از جمله کالاهای پررونق آن بوده است. تجارت دریایی بندر سی‌نیز با نقاط جهان از جمله: روم، مصر، هند، بصره و چین صورت می‌گرفته است. آب انبار قدیمی شهر تاریخی سینیز از آثار مشهور آن است.

امامزاده امام حسن

امامزاده امام حسن مربوط به دوره ایلخانیاست و در شهرستان دیلم، بخش امام حسن، شهر امام حسن، درمرکز شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت۲۲۱۶۹به‌عنوان یکی از آثار ملی ایرانبه ثبت رسیده است.

بازاردیلم

بازار بندر دیلم و بندر ریگ که از توابع بندر دیلم است همانند بندر گناوه حاوی محصولات خارجی و ارزان قیمت است که هر ساله پذیرای بسیاری از گردشگران است.

بندر گناوه

شهر بندري گناوه در طول جغرافيايی ۵۰ درجه و ۳۱ دقيقه شرقی و عرض جغرافيايی ۲۹ درجه و ۳۴ دقيقه شمالی قرار دارد. بندر ‌گناوه مركز شهرستان گناوه در ۱۶۰ كيلومتري شمال غربي بوشهر و در كرانه خليج فارس واقع است.

آب و هواي گناوه گرم و مرطوب است و ميزان بارندگي سالانه به طور متوسط ۱۵۰ميلي متر است. راهي به طول ۸۸ كيلومتر به سمت جنوب شرقي كه تا برازجان امتداد دارد.

سواحل زيباي خليح فارس و غروب هاي سحر انگيز آن مهم ترين مكان هاي ديدني استان بوشهر را تشكيل مي دهند. جزيره خارک در نزدیکی شهرستان گناوه واقع شده است و از مهم ترين جاذبه‌هاي طبيعي منطقه و يکي از جزاير زيباي خليج فارس به شمار مي آيد. اين جزيره از مناطق بسيار قديمي منطقه بوده و داراي آثار تاريخي متعددي است.

ساحل زیبای گناوه

ساحل بندر گناوه یکی از زیباترین سواحل جنوب ایران است. از اقدامات زیباسازی ساحل پروژه ساخت پارک ساحلی است .

مشاهیرگناوه

از مشاهیر دینی شهر گناوه می‌توان از شیخ محمد بحرانی، شیخ عبدالمهدی بحرانی، شیخ علی بحرانی (مؤلف کتاب تهذیب نفس)، عبدالخالق دشتی و محمد بدری و حسن داوودی می‌توان نام برد.

بازار گناوه

بندر گناوه به بازارش شهرت دارد.اجناس خارجی از بندر گناوه وارد می شود و با قمیت ارزان در این بازار به فروش می رسد.

برج خان در بندر ریگ

برج خان واقع در شهر بندر ریگدر بخش ریگاز توابع شهرستان بندر گناوهیکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهردر جنوب ایراناست.

برج خان بنایی است تاریخی که تعلق به خانعلی حیات داوودیاست. تاریخ بنای برج به سال ۱۷۷۷ میلادی بر می‌گردد. سبک معماری این بنا، بیت میلانی است. نمونهٔ این برج در کشورهای حوزهٔ خلیج فارسو ساختمان‌های بافت قدیم شهر زیاد وجود دارد.

ساختمان دارای دو بخش اندرونی و بیرونی بوده و از نوع حیاط مرکزی است که اتاق‌ها اطراف و حوض در وسط حیاط تعبیه شده‌است. بنای برج دو طبقه‌است که در هر طبقه دارای دو اتاق به ابعاد ۵×۵ است و بین آن‌ها راهرو وجود دارد. جلو اتاق‌ها طارمه یا بالکن واقع است که با ۱۴ ستوناز نمای روبه رو نگه داشته شده‌است. پشت بام دارای سرستون‌هایی با گل میخ گلوله‌ای است که چون نگهبانی به نظر می‌رسند که روبه روی خلیج فارس به مراقبت از برج ایستاده‌اند.

جزیره خارک

در نزدیکی بندر گناوه است .این جزیره در فاصله 57 كیلومتری شمال غربی بوشهر واقع گردیده است.

براي ورود به جزيره خارک حتما بايد از طرف فردي ساکن و يا شاغل در جزيره اجازه ورود براي شما گرفته شود و يا توسط شرکتي در جزيره مجوز ورود شما _به عبارتي دعوت نامه_ صادر شود، در غير اينصورت جهت اخذ مجوز ورود بايد به فرمانداري شهرستان بوشهر مراجعه و مجوز مذکور را دريافت نماييد تا سپس از دو مسير هوايي و دريايي مي توان به جزيره خارک سفر کرد.

اين جزيره سرزميني مرجاني است که زمين شناسان پيدايش آن را به 14 هزار سال پيش پيش تخمين زده اند که آب را از روي خود زدوده و چون طاقديسي از بستر خليج فارس زايش يافته است.

دره سیمرغ

یکی ازجاهای دیدنی امروز خارگ مکانی است که به آن درهء سیمرغ می گویند درخارگ قدیم در این مکان باغی بوده است که به آن باغ(یک جم ) می گفتند که متعلق به شخصی به نام حسنعالی بوده است.در انتهای این دره که امرزه نیز شاهد آن هستیم درخت لیلی بوده است که به آن "لیل بند بیل "می گفتند ودر سرتا سر آن درختان نخل بوده است.

این نام امروزه از مجسمه سیمرغی که دراین محل گمارده شده است نام گذاری گردیده است.نرسیده به ورودی خوابگاه نود خوابهء پایانه ها به سمت راست ضلع شمالی غذا خوری شهید محمد دورایی دره مانندی که به مکان دیدنی بکر و تفریحی تبدیل شده است.ورودی این دره تا انتها بلواری از نیزارهاست که سر تا سر این مسیر را پوشانده ودرختان نخل دور تا دور آن نمای بسیار زیبایی بوجود آورده است.

در انتهای دره درخت لیل بزرگی که که ذکر شد و حوضی تقریبا"بزرگ که قوی به شکل مجسمه بسیار زیبا خود را به همگان نشان می دهد.در اطراف این حوض سکو های سیمانی بنا شده که محل نشستن خانواده ها می باشد.

دور تا دور بلوار ورودی در این مسیر معبرهایی به شکل دخمه های تاریخی ایجاد کرده اند.کنار درخت بزرگ لیل دو معبر به شکل غار کوچک و حض کوچک دیگری نیز بوجود آورده اند.در سمت خروجی بلوار همچنین چند جایگاه برای نشستن ودر پایان بلوار نیز پارکی کوچک برای بازی بچه ها بوجود اورده اند. این مکان بسیار زیبا قابلیت بهتر شدن را دارد فقط با کمی توجهی بیشتر به درهء سبز تبدیل خواهد شد.

گور دخمه هاي پالميران

از آثار باستاني و ديدني جزيره خارک مي توان گور دخمه هاي پالميران،بقعه امامزاده محمد ،باغ پرندگان ،ساحل نعل اسبي ،پلاژ قديم ،فلرهاي (مشعل) جزيره،باغ ولايت (درۀ حودنه) و...اشاره کرد.

منطقه حفاظت شده خارکو

-منطقه حفاظت شده خارکو به عنوان يکي از چهار منطقه حفاظت شده استان محسوب مي شود که در فاصله کمتر از پنج کيلومتر از خارک واقع شده و اين پناهگاه حيات وحش در 57 کيلومتري شمال غرب بوشهر واقع شده است و مساحت آن در حدود 312 هکتار است. داراي پوشش گياهي علفي يکساله و مرتعي از خانواده گرامينه ها و يونجه هاي يکساله و پرندگاني از جمله باکلان ،پرستوهاي دريايي ،کاکايي ها و حواصيل ها و خزندگاني چون لاک پشت دريايي است.

سنگ‌نبشته هخامنشی

سنگ‌نبشته هخامنشی در جزیره خارک در سال ۱۳۸۶در پی احداث جاده‌ای در جزیره خارککشف شده‌است که به خط میخی ایران باستان و با طول و عرض تقریبی یک متر می‌باشد که بر روی سنگی مرجانی نوشته شده‌است. طبق تاریخ‌گذاری این کتیبه، قدمت آن به ۲۴۰۰ سال پیش و زمان هخامنشیانباز می‌گردد.

- اما جزيره خارک با توجه به اينکه قلب ايران محسوب مي شود فاقد بسياري از امکانات اوليه و بصورت معمول است از جمله:

بيشتر مايحتاج مردم جزيره اهم از غذا و پوشاک از بندر گناوه تامين مي شود.

- جزيره خارک داراي يک سينماي عمومي است که فيلم هاي تقريبا روز سينماهاي کشور را با بليط نازل 500 ريال به نمايش عموم قرار مي دهد.

جزيره خارک فاقد حمل و نقل عمومي درون شهري است به همين دليل کليه حمل و نقل هاي عمومي توسط آژانس هاي تلفني انجام مي شود.

آب: سيستم لوله کشي آب در جزيره فاقد سيستم يکسان است بطوريکه هنوز بعد از گذشت سالها آبرساني با تانکر در جزيره امري معمولي به نظر مي رسد خاصه اينکه در تابستان به علت قطع مکرر آب اين روش کهن آبرساني بسيار به چشم مي آيد.

برق: با توجه به سيستم يکسان داراي قطعي مکرري است که به گفته ساکنان جزيره داراي مقام اول قطع برق در استان بوشهر است قطعي هايي که گاهي به 24 ساعت هم مي رسد.

مکانهاي ورزشي: با توجه به محدوديت جا در جزيره به عقيده ساکنان جزيره اکثر تاسيسات ورزشي از آن کارکنان شرکتهاي تابعه وزارت نفت و فرزندان آن است و کمتر بوميان مي توانند از اين امکانات بهره اي ببرند.

سند مالکيت: شايد بسياري ندانند که هيچکدام از منازل مسکوني جزيره فاقد سند مالکيت ثبتي هستند چرا که طبق مصوبه اي جزيره متعلق به دولت است و به ساکنان اجازه سکونت طولاني مدت داده است. هر از چند گاهي خبرهايي مبني بر صدور سند مالکيت به گوش مي رسد ولي هنوز زمان در انتظارند.

حمل و نقل دريايي: به ويژه طي چند وقت اخير به عنوان يکي از معضلات مردم جزيره خارک بدل شده است بطوريکه که با خرابي کشتي هاي مسافربري مشکلات عمده اي را متوجه ساکنان جزيره کرده است و به کررات انعکاس هاي استاني و سراسري داشته است.

- مسائل زيست محيطي پيراموني جزيره اهم از آلودگي دريا، مرگ ومير آهوان جزيره ، تحريب آب سنگهاي مرجاني ، خشک کردن دريا و...هميشه مورد توجه فعالان زيست محيطي بوده و هست.که خود نياز به بحث گسترده بيشتري دارد. فقط يک نکته که پسابهاي خروجي نفتي در مناطق خارک و خارکو چندين برابر حد مجاز (بيش از ۱۰ برابر) است

سایر جزایر

جزیره خارگو

این جزیره در شمال شرق جزیره خارگ قرار دارد و از نظر اقتصادی دارای اهمیت ویژه ای است.

جزیره عباسك

این جزیره بین بندر بوشهر و شبه جزیره شیف قرار دارد و خالی از سكنه می باشد

جزیره ام الگرم و نخیلو
این دو جزیره خالی از سكنه در حدود ناحیه بردخون در سواحل جنوبی استان بوشهر ، در فاصله كمی نسبت به یكدیگر قرار گرفته اند. جزیره نخیلو در حال حاضر بیش از هر چیز محل زیست لاكپشتان خلیج فارس می باشد و از این نظر ، اهمیت زیست محیطی قابل توجهی دارد.

جزیره گُرم
جزیره گرم مقابل شهرستان دیر در خلیج فارس واقع شده و به علت وجود انبوه درختان جنگلی (موسوم به گرم) به همین نام نیز مشهور شده است. جزایر مطاف ، مرغی ، تهمادو ، و چراغی كه در مقابل ناحیه بردخون قرار دارند و خالی از سكنه اند از دیگر جزایر استان بوشهر هستند.

شبه جزیره شیف

این شبه جزیره در شمال بندر بوشهر قرار دارد و شبه جزیره ای ماسه ای است. در این جزیره تعدادی ساکن هستند . از بندر بوشهر به جزیره شیف یک راه آسفالت آبی کشیده شده است که در نوع خود جاده زیبایی است که دو طرف ان دریاست. اما خود جزیره امکانات گردشی مناسبی برای تفریح ندارد.

جزیره میر مهنا

این جزیره خالی از سكنه می باشد. و در سواحل جنوبی بندر ریگ واقع شده است.

منابع:

http://www.purya65.blogfa.com

http://Persianlife.net

http://www.bushehrnews.com

http://www.ammi.ir

http://jamejampark.persianblog.ir/

http://gardesh24.com

http://www.ayehayeentezar.com

http://www.akhore.ir

http://www.khargnet.blogfa.com